این سیستم ها که امروزه در وب با نام CMS شناخته می شوند مخفف Content Management System هستند که یک برنامه نرم افزاری روی سرور هستند و به مدیر سایت اجازه می دهند تا محتوای سایت را بدون نیاز به طراحی مجدد سایت تغییر دهد.
در واقع طراح اصلی سایت یک بار سیستم CMS را طراحی کرده و تعدادی قالب آماده برای صفحات طراحی کرده و در سایت شما نصب می کند. اکنون می توانید به راحتی صفحات دیگری را به آن اضافه یا ویرایش کنید.
چرا به CMS نیاز دارید؟
اگر سایت شما هر چند وقت یکبار (مثلا هر دو هفته یکبار) به روز می شود، به جای اینکه هر بار به یک شرکت طراحی سایت مراجعه کنید، می توانید با نصب یکی از این برنامه های مدیریت محتوا، تغییرات خود را در سایت اعمال کنید. اصلا خودت را آپدیت نمی کنی، باید کم کم فکر کنی، چون بینندگانت که همیشه با یک صفحه معمولی مواجه می شوند کم کم فراموشت می کنند، چون چیز جدیدی برای ارائه نداری.
یک CMS چه امکاناتی دارد ؟
طیف وسیعی از امکانات . اکثر CMS ها در ورژن های مختلف و با قابلیت های مختلف به بازار عرضه میشوند . البته قابلیت بروز کردن اطلاعات در همه مشترک است اما قابلیت های ویژه دیگری دارند که با قیمت های مختلف بشما پیشنهاد میدهند . از جمله:
۱- مدیریت اطلاعات فرستاده شده توسط کاربران و تایید اطلاعات
۲- چند زبانه بودن
۳- ایجاد نقشه سایت داینامیک
۴- امکان ایجاد تجارت الکترونیک یا فروشگاه مجازی
۵- ایجاد فرم برای دریافت اطلاعات کاربران
۶- بهینه سازی تصاویر آپلود شده
۷- ایجاد و بروز کردن متا تگ ها
۸- امکان جستجو در مطالب سایت
۹- امنیت بیشتر
۱۰- گزارش آمار بازدید از صفحات
۱۱- و ….
CMS های اطلاعاتی:
این سیستم ها معمولا کار طراحی صفحات سایت را انجام نمیدهند . بلکه کارشان مدیریت اطلاعات یک سایت است . امکاناتی که این سیستم ها دارند تقریبا بشرح زیر است :
۱- امکان فرستادن اطلاعات به سایت توسط چند کاربر
۲- آرشیو بندی اتوماتیک اطلاعات بر اساس تاریخ و موضوع
۳- ایجاد امکان جستجو در اطلاعات قبلی
۴- ایجاد لینک دائم برای هر مطلب و متا تگ برای آن
۵- و امکانات جانبی دیگر مثلا ایجاد یک صفحه بعنوان لینکستان و …
CMS های اطلاعاتی معروف :
ASP-rider یک سیستم فارسی
مزایای ایجاد وب سایت با استفاده از CMS
در زیر برخی مزایای ایجاد یک وب سایت از طریق سیستمهای مدیریت محتوی فهرست شده است:
۱- مدیریت کاربران:
با CMS: مدیریت کابران و تعیین سطوح دسترسی در کل سایت به صورت جامع و توسط سیستم صورت می گیرد.
بدون CMS: ایجاد مدیریت کاربران به عهده تولید کننده است. کاربران برای ورود به بخشهای مختلف سایت باید در جاهای مختلف اعتبار سنجی شوند.
۲- گسترش پذیری:
با CMS: برای توسعه اطلاعاتی در CMS نیاز به تغییرات بنیادی در سیستم نمی باشد و از این رو کم هزینه است.
بدون CMS: توسعه بخشهای مختلف و تغییرات در محتوای سایت زمانگیر و پر هزینه است.
۳- ایجاد صفحه ای جدید:
با CMS: تمامی صفحات جدید برپایه پیش فرض هایی که از قبل تعریف شده اند ایجاد و تمامی لینک ها به طور خودکار بروز رسانی می شود. این فرآیند به طور کامل قابل بازرسی مجدد می باشد.
بدون CMS: تمامی صفحات با استٿاده از صفحات قبل ایجاد می گردد. نقشه سایت و تمامی لینکها باید به طور دستی بروزرسانی گردند.
همچنین بخوانید : توسعه بلاک چین هفتمین شغل پردرآمد حوزه IT
۴- طبقه بندی اطلاعات
با CMS: اطلاعات توسط یک روش واحد طبقه بندی و در دسترس مشاهده کنندگان قرار می گیرد.
بدون CMS: طبقه بندی اطلاعات توسط کاربر صورت می گیرد و به ازای تغییر در طبقه بندی، تغییرات در حجم زیادی صورت می گیرد.
۵- جستجو
با CMS: جستجو در محتوی سایت به دلیل رعایت قالب ها، نمایه سازی صفحات در زمان ایجاد سریع و کارا است. و از یک مکانیزم عمومی برای جستجو در کل سایت استٿاده می شود.
بدون CMS: روالهای جستجو در بخش های مختلٿ متفاوت است. وظیفه نمایه سازی و ایجاد تسهیلات لازم برای جستجو در یک بخش به صورت دستی صورت می گیرد.
۶-یکنواختی و یکسانی محتوی:
با CMS: الگوها از محتویات سایت مجزا می باشند و در نتیجه به طور یکسان و یکنواخت قابل بکارگیری هستند.
بدون CMS: محتوی و الگوهای نمایش به طور کامل آمیخته هستند و در نتیجه تغییرات در سایت را با مشکل روبرو می سازند.
۷- تغییر قالب نمایشی سایت:
با CMS: به دلیل جدا بودن محتوی از الگوها و قالب های نمایش به سادگی می توان ظاهر سایت را تغییر داد.
بدون CMS: به دلیل یکپارچگی محتوی و قالب های نمایشی، تغییر ظاهر سایت به محتوی سایت نیز مرتبط می گردد.
۸-فرآیند جریان کار
با CMS: موتور جریان کار CMS با اجرای خودکار فرآیند انتشار محتوی و ضبط تمامی عملیات جهت وارسی و بازرسی مجدد در مراحل مختلف، پس از تایید نهایی محتوی به صورت خودکار منتشر می شوند.
بدون CMS: جریان کار عموما توسط email به صورت دوره های خاص مشخص می شود. Email ها به افراد مختلف سازمان ارسال می شوند و در نتیجه با تایید نهایی محتوی به صورت دستی منتشر می شوند.
۹- زمان انتشار
با CMS: محتوی به سرعت و پس از تایید به صورت خودکار منتشر می شود.
بدون CMS: محتوی در زمانهایی که مدیر سایت در دسترس باشد بروز رسانی می گردند. چند روز برای رفع خطا ها و پیکر بندی مجدد صرف می گردد.
۱۰- شواهد حقوقی
با CMS: شواهد تغییر و یا انتشار اطلاعات بطور خودکار توسط سیستم ضبط می شود.
بدون CMS: جمع آوری شواهد و ضبط آنها از وظایٿ افراد است. تغییرات به صورت دستی و ایجاد log از محتوی به سختی و به صورت دستی تهیه می شود
با توجه به این دلایل به مدیران و کارشناسان بخش های کامپیوتری سازمانهای دولتی و یا خصوصی بزرگ توصیه می کنم چنانچه قصد دارند وب سایتی پویا برای مجموعه خود ایجاد کنن حتما مزایای استٿاده از CMS ها را در نظر بگیرند.
تفاوت پورتال با وب سایت در چیست؟
ارائه یک تعریف مشخص از پورتال همواره یک چالش بوده است. شاید واژه پورتال (به معنی دروازه یا محل ورود به یک شهر)، تا بحال بیشترین کاربرد را در IT داشته است. طبق تعاریفی که تا بحال ارائه شده است، پورتال را می توان یک مرکز ارائه خدمات و اطلاعات اینترنتی دانست که بر چهار پایه اصلی استوار است:
۱) انطباق پذیری
۲) اختصاصی کردن
۳) یکپارچه سازی
۴) پشتیبانی انجمنهای اینترنتی
یکی از مهمترین مفاهیم پورتال، محتوا می باشد. محتوا را می توان در حالت کلی هر شیء الکترونیکی، اعم از اسناد HTML/XML، تصاویر، صدا و هر چیزی که به صورت الکترونیکی ارائه شده باشد، دانست. اعمالی را که پورتال روی محتوا انجام می دهد، می توان به پنج گروه کلی تقسیم بندی کرد:
۱) گردآوری: جمع آوری اطلاعات و خدمات از منابع متعدد و توزیع شده به طریقی قابل توجه و معنی دار.
۲) اختصاصی کردن: این پروسه ای است که از طرف پورتال برای نمایش اطلاعات به کاربران بر اساس نیازهای آنان اجرا می شود. این مقوله نیازمند وجود فراداده محتوا (یعنی اطلاعاتی در مورد اطلاعات موجود در سایت) است که نقش هر کدام از کاربران را، به علاوه حقوق دسترسی آنها مشخص می کند.
۳) توصیه و معرفی کردن محتوا: هنگامی که یک نرم افزار، از اطلاعاتی که در باره شما می داند، برای پیشنهاد کردن اطلاعات و یا خدمات جدید استفاده می کند، آن را یک سیستم توصیه گر می نامیم. پورتال می تواند بر اساس علاقمندیهای یک کاربر و یا اطلاعاتی که در مورد او می داند، مطالب مناسب را در اختیار او قرار دهد. این مهم می تواند حتی از طریق دنبال کردن موضوعات مورد علاقه کاربر صورت گیرد.
۴) گلچین کردن و خلاصه کردن مطالب: پورتال می تواند به صورت خودکار مطالب را خلاصه نموده، در اختیار کاربر قرار دهد. به عنوان مثال کلمات کلیدی یک مقاله می تواند برای جستجوی آن مورد استفاده قرار گیرد.
شاید بتوان از Yahoo یا Amazon به عنوان کاملترین پورتال هایی که تا به حال ساخته شده اند، نام برد. بنا به آنچه ذکر شد، تفاوت های اساسی میان یک وب سایت و یک پورتال وجود دارد. مهمترین این موارد در زیر به صورت خلاصه آورده شده است:
پورتال به صورت دروازه ورود به یک بانک اطلاعاتی است. آنچه که مهم است، آن است که پورتال همواره ما را به سایتها یا پورتال های دیگر راهنمایی می کند و به خودی خود تنها یک راهنما است. برای همین است که در بعضی از موارد به پورتالها، صفحات زرد اینترنتی نیز می گوییم. در حالی که یک وب سایت می تواند حاوی مقدار زیادی اطلاعات باشد که فقط بر روی آن سایت قابل دسترسی است. همچنین ممکن است وب سایت از امکاناتی مشابه یک پورتال برای جستجو و مدیریت داده ها استفاده نماید، اما آنچه که مهم است آن است که این داده ها عموماً بر روی پایگاه های اطلاعاتی خود سایت قرار دارند.
پورتال عموماً حاوی مطالبی است که جنبه اطلاعات عمومی دارد. داده هایی که از منابع مختلف بر روی یک پورتال جمع آوری می شوند، معمولا دارای پراکندگی فراوانی هستند. به همین علت، در بسیاری از پورتال ها، ابزارهایی مانند فهرست کاوش قرار داده می شود تا این اطلاعات را طبقه بندی نماید. از سوی دیگر داده های قرار داده شده بر روی یک وب سایت، اولاً از منابع محدودتری تأمین می شوند و ثانیاً دارای پراکندگی زیادی نبوده، حول یک محور و موضوع مشخص دور می زند.
پورتال یک سیستم کاربر محور است. به این معنی که تمام امکانات پورتال بر این اساس پیش بینی شده است تا جوابگوی نیاز های کاربران با سلایق، علاقمندیها، سنین و رده های کاری متفاوت باشد. امکاناتی مثل پست الکترونیکی، گفتگو ، انجمنهای اینترنتی و … همه برای آن است که کاربران را به هر شکل ممکن به پورتال دعوت نماید.
درحالیکه یک وب سایت، یک سیستم موضوع محور است. درست است در هر وب سایت، امکاناتی برای کاربران مختلف پیش بینی می شود، اما باید به این نکته توجه داشت که کاربری که با یک وب سایت کار می کند باید به شکلی به موضوع وب سایت مرتبط یا علاقمند باشد. و بالاخره اینکه، یکی از مهمترین جنبه های تفاوت بین پورتال و وب سایت جنبه اقتصادی آن است. پورتال ها عموماً برای کسب درآمد ساخته شده اند. بیشتر پورتال ها درآمد های خود را از طریق تبلیغات کسب می نمایند.
اما CMS یا همان سیستم مدیریت محتوی همانطور که از اسم CMS پیداست برای مدیریت محتوای سایت استفاده می شود مثلا سایتی رو فرض کنید که هر روز یک نرم افزار در بخش های مختلف معرفی میکند خوب اینجا به راحتی می توان از یک CMS استفاده کرد که بخش های مختلف رو پشتیبانی کند. اینجا شما می توانید یه ساختار کلی برای اکثر بخش ها در نظر بگیرید!
اما پرتال ها عموما از یک مجموعه application ها یا برنامه ها ساخته می شوند که در آن کارهای هر بخش جدا از سایر بخش ها انجام میشود! یعنی نمی توانید مثل حالت اول برای آن یه چهارچوب یا ساختار مشخص در نظر بگیرید مثلا سایت Yahoo! رو در نظر بگیرید دارای قسمت های مختلفی است که معمولا در قالب CMS قابل تعریف نیست!
البته می توان CMS ها رو هم با کمی تغییر به جای پرتال ها استفاده کرد اما کار معقولی به نظر نمی آید
آنچه یک پورتال انجام می دهد/آنچه یک CMS انجام می دهد
CMS ها همگانی هستند اما پورتال معمولا اختصاصی طراحی میشه
هر چند شباهت ظاهری فراوانی میان یک وب سایت و یک پورتال وجود دارد به گونه ای که در نگاه اول تفاوت محسوسی میان آن دو مشاهده نمی شود اما این دو کاملا از یکدیگر متفاوت اند.سوال اینجاست که به طور مشخص تفاوت آن دو در چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت ویژگیهای زیر در یک پورتال آن را از یک وب سایت متمایز می کند:
۱٫ درگاه ورود منفردی که از طریق آن می توان به مجموعه منابع مرتبط با پورتال دست یافت.
۲٫ نمایش هدفدار اطلاعات با استفاده از تجربیات کاربر.
۳٫ دسترسی تقسیم بندی شده به انواع داده و اطلاعات گروه بندی شده.
۴٫ در اختیار گذاشتن امکان ارتباط و همکاری میان تمامی کاربران و استفاده کنندگان پورتال.
۵٫ امکان پیوستن به نرم افزارها و سیستم های نرم افزاری که گردش کاری مشخص و تعریف شده ای دارند.
